مروری بر کتاب لحظه جاری

نویسنده جف دایر/ ترجمه گلناز نریمانی و مجتبی صنعتی/ انتشارات حرفه هنرمند

هدف و ایده اصلی جف دایر در کتاب لحظه جاری، گردآوری عکس ها و عکاسان در چند دهه نخست قرن بیستم است. او عکس های عکاسان این بازه زمانی را گردآورده و به تحلیل و بررسی تشابهات موجود در آنها پرداخته است؛ همچنین او سرچشمه الهام عکس ها را مورد بحث قرار داده و تاثیراتی که عکاسان بر افکار یکدیگر داشته اند را به میان کشیده است و تاثیراتی که گاه به صورت ناخودآگاه عکس های عکاسان را به هم گره می زند و می توان تشابهاتی هر چند غیر ارادی را در آثار آنها دید.

بنابراین بسیاری از آثار عکاسان تکرار شده است، زیرا الهامی است از عکس هایی که قبلا توسط هنرمند دیگری ثبت شده است. شایان ذکر است در بعضی موارد این تشابهات و تکرارها با فاصله زمانی زیادی رخ داده است؛ به طورکلی این تکرار افکار و تشابهات آثار از جنبه های اصلی مورد بحث در کتاب مذکور است.

طبق نظریه جف دایر در کتاب لحظه جاری «اغلب اتفاقی که می افتد این است که وقتی چیزها عکاسی می شوند، شبیه عکس های دیگر به نظر می رسند، یا عکس هایی که پیش از این گرفته شده اند یا عکس هایی که در انتظار گرفته شده هستند».

ایده جف دایر در مورد عکس های مورد علاقه اش تصاویری است که با دیدن آنها گویی از قبل درباره آنها آگاهی داشته و هر عکس الهامی است که هنرمند آن از عکس ها و تصاویر قبل خود گرفته است؛ بنابراین تشابهاتی را میان آنها می توان مشاهده کرد. جف دایر معتقد بود عکس ها بازگو کننده واقعیتی هستند واقعیتی که می توان در بین مجموعه ای از عکس های مشابه آن را یافت. ثبت واقعیتی به عنوان واقعیت زنده و در حال وقوع پیامی که از نظر جف دایر در تمام عکس ها موجود است.

در بخش انجیل های عکاسی درباره عکاسی پرسش های متضاد و همچنین نظریاتی متفاوت مطرح می شود. در این نظریات هم تاکید بر واقع گرایی عکاسی است؛ اما در انجیل های عکاسی دو نوع تقابل با واقعیت ذکر شده است: یورش به واقعیت و تسلیم در برابر واقعیت؛ که در تسلیم در برابر واقعیت به تواضع شخص در برابر جهان می انجامد و یورش به واقعیت به رابطه تهاجمی با جهان ستایش خود منجر می شود. ولی در کل عکاسی را نمونه یک رابطه ذاتا مبهم میان خود و جهان معرفی می کند.

بخشی از کتاب به عکاسی استانیستی اختصاص یافته است؛ عکاسی استانیستی به معنای کولاژی از دو نگاتیو است به صورتی که دو سوژه متفاوت با هم در یک عکس ترکیب شده و عکسی یکپارچه را به وجود آورند که با واقعیت اصلی فاصله دارند.