ویدئو آرت؛ شیوه ای در بطن پست مدرن

پس از 1960 جنبش های جدید هنری ظهور پیدا کرد و هنرمندان از آخرین دستاوردهای تکنولوژی برای بیان مفاهیم و موضوعات هنری خود بهره بردند. یکی از این شیوه ها، روی آوردن هنرمندان به ویدئو بود و ویدئو وسیله ای شد برای ضبط و خلق رویدادها و اجراها که توانست راهگشای ارائه ای متفاوت و منحصر به فرد باشد. ویدئو آرت در حدود 40 سال است که در حوزه هنر حضور دارد و بیشتر رشد آن در امریکا بود ولی به یک هنر جهانی مبدل شد. این هنر از شاخه های مختلف هنرهای تجسمی، معماری، تئاترف هنر اجرا و سینما در خلق آثار بهره می برد و هنری ترکیبی به شمار می رود.

اثری از جون پایک

از نظر زبان شناسان کلمه ویدئو ریشه لاتینی دارد و به معنای دیدن می باشد اما امروزه ای کلمه طیف وسیع تری را در برمی گیرد از جمله سیستم ها و دستگاه های الکترونیکی، چینش های متفاوت ضبط و پخش تصویر و صدا، و به عنوان نوعی رسانه و شکلی از هنر نیز شناخته و معنا می شود. ورود دوربین ویدئویی قابل حمل به بازار موجب مصرف عمومی و همگانی شد که این مساله به رشد هر چه بیشتر این هنر کمک کرد. تا قبل از دهه 60 دوربین های تصویربرداری گران قیمت بودند و تنها در اختیار تلویزیون ها قرار داشتند اما در 1965 شرکت سونی دوربین های تصویر برداری با نوارهای 1/2 اینچی را ساخت؛ این دوربین ها ارزان تر بودند و در دسترس عموم قرار گرفتند. علاوه بر این ویدئو آرت از مبارزه با سیستم های رسمی تلویزیونی به وجود آمد. در این شیوه شاخصه های متعددی علاوه بر تصویر در خدمت هنرمند قرار می گیرد از جمله صدا، نور، حرکت و رسانه های متفاوت.

اثری از دان گراهام

از ویدئو آرتیست ها می توان به جون پایک اشاره کرد که به چیدمان های تلویزیون به شیوه های متفاوت شهرت دارد. شانتال اکرمن از دیگر هنرمندان در این حوزه است؛ وی فیلم ساز بود و فیلم بلند خود را از طریق 24 تلویزیون به نمایش گذاشت؛ هر تلویزیون بخشی از فیلم مورد نظر را پخش می کردند و مخاطب امکان این را داشت که انتخاب کند کدام بخش از فیلم را تماشا کنند. ولف وستل از هنرمندان ویدئو به شمار می رود که از تلویزیون های شکسته و گلوله خورده در خلق آثارش بهره برد. از دیگر ویدئو آرتیست ها ادام شویلر می باشد و آثاری را خلق کرد که هم زمان واقعی را حفظ کرده بود و هم پویا نمایی. دهه 90 عصر طلایی ویدئو آرت می باشد؛ از هنرمندان معاصر فعال در این حوزه می توان به میتو بارنی، رادنی گراهام، داگلاس گوردون، بیل ویولا، مایکل راونر، گراهام وینبرن، روبرتا فریدمن، لین هرشمن، استفانی اسمیت، ادوارد استوارت، مونا حاتوم، شیرین نشاط و …

اثری از گریچن بندر

ویدئو آرت انواع متفاوتی دارند که در ادامه به بررسی هر یک پرداخته می شود: ویدئو چیدمان: محیط و فضا نقش مهمی در ارائه ویدئو دارد؛ ویدئو آرت ها در ابتدا به صورت چیدمان شکل گرفت. ویدئو تک کاناله: آثاری هستند که از یک منبع واحد پخش می شوند و باعث تمرکز مخاطب بر پخش آن می شود. ویدئوی چند کاناله: آثاری است که از چند کانال پخش می شوند؛ پخش تصویر متحرک و صدا از منابع مختلف مانند پرده ها و … ویدئو اجرا: در این شیوه ویژگی های هنر تجسمی و حرکات اندام در کنار ویدئو ارائه می شد به صورتی که در مواردی دوربین در دسترس هنرمند قرار می گرفت و دوربین را به سوی خود برمی گرداندند و از اجراهای خود تصویربرداری می کردند. ویدئو تعاملی: دراین شیوه مشارکت تماشاگر، هنرمند و سیستم پردازش کامپیوتر با یکدیگر مشارکت دارند؛ در این شیوه بازخورد داده ها با حضور تماشاگر مشاهده می شود و به واسطه حضور مخاطب اثر تکمیل می شود.

اثری از کریستین مارکلی